BẮT ĐẦU BẰNG WHAT HAY WHY?

Chỉ khi nào lý do đưa ra đủ thuyết phục thì mới nên bắt đầu nghĩ đến chuyện làm như thế nào (How?), và sẽ làm những gì (What?). Nên, trình tự Why -> How -> What gần như được mặc định là chuẩn mực, và nếu bạn search Google, bạn sẽ luôn thấy trình tự này trong các hình vẽ, bài viết.

 

Tuy nhiên, đó cũng chính là một CÁI BẪY! Vì sao như vậy?

 

Tại hội thảo về CHIẾN LƯỢC, chữ CHIẾN LƯỢC – STRATEGY ở vòng tròn trung tâm, và khi hỏi chúng ta sẽ bắt đầu từ đâu. Theo thói quen, nhiều người trả lời là bắt đầu bằng chữ WHY – TẠI SAO, tức tại sao phải làm chiến lược? Thế rồi tôi bảo, tôi sẽ bắt đầu bằng chữ WHAT, chứ không phải bằng chữ WHY như mọi người vẫn nghĩ. Vì sao tôi bắt đầu bằng chữ WHAT, chứ không phải chữ WHY? Tôi làm sai quy luật rồi chăng?

Không đâu! Vấn đề nằm ở chỗ, chúng ta thường tư duy theo kiểu "nhẹ dạ, cả tin", nên rất dễ bị sa đà vào những thứ mà chúng ta tưởng là chân lý, nhưng không phải là chân lý. Tình trạng chung hiện nay là 99% các công ty VN không hiểu CHIẾN LƯỢC LÀ GÌ, rất nhiều ngộ nhận hay nhầm lẫn, chưa tỏ tường chiến lược là cái gì, thì làm sao có thể đi hỏi tại sao phải làm chiến lược. (CÁI GÌ (what), TẠI SAO (why)).

Trước hết, chúng ta phải làm rõ khái niệm chiến lược là cái gì, nó hình thù ra sao, nó có những thành tố gì, những yêu cầu gì, những yếu tố tạo thành công là gì…., tức hàng loạt những chữ gì (what) chúng ta phải làm rõ, rồi mới hỏi tại sao chúng ta cần nó, tức là đi phải làm chiến lược.

Khi chưa biết, chưa hiểu, chưa thông chiến lược là gì, mà đã vội nghe lời phán của các “chiên da” về chuyện tại sao nên làm chiến lược, là tự đưa mình vào cái bẫy của họ.

Nếu bạn không muốn rơi và cái bẫy tại sao (why) của các "chiên da" chiến lược không có tâm, để rồi cả công ty phải "dính mắc" trong đó, bạn nên tìm hiểu chữ WHAT (chiến lược là cái gì) cho cặn kẽ.

Và lẽ đương nhiên, tôi sẽ không chỉ nói về what, mà cả “why”, “when”, “who”, “where”, “how”, “how much”, “how long”… nữa!

---

Đây là những nội dung rất quan trọng, vì thực tế, từ trải nghiệm và thống kê của mình, tôi thấy có đến 99% trong số hàng nghìn những doanh chủ, CEO, cấp quản lý mà tôi từng gặp và trò chuyện suốt hàng chục năm qua, chưa hiểu ĐÚNG, ĐỦ và có HỆ THỐNG về 2 từ CHIẾN LƯỢC, chưa nói đến chuyện biết làm chiến lược và biết tổ chức triển khai thực thi chiến lược.

Có quá nhiều những ngộ nhận về chiến lược, mà tôi được nghe, được chứng kiến, ngay cả ở không ít những chuyên gia thường xuyên chém gió trên youtube, trên truyền hình, trên sân khấu của các buổi hội thảo hoành tráng về chiến lược, các chương trình dành cho CEO...

Chưa kể, rất nhiều công ty niêm yết, trong các báo cáo thường niên công khai trên trang web của mình, cũng hay viết chiến lược của họ trong thời gian tới là thế này, là thế kia; nhưng rất tiếc, những thứ mà họ xem là chiến lược, và trình bày trước các cuộc họp thường niên của đại hội đồng cổ đông, rồi đưa vào các báo cáo thường niên niêm yết công khai, LẠI KHÔNG HỀ LÀ CHIẾN LƯỢC!

Công ty niêm yết, thường có sự tham gia của nhiều chuyên gia, cố vấn, tư vấn, thậm chí có cả quỹ đầu tư, đối tác nước ngoài, mà còn nhận thức về chiến lược như vậy, thì nói gì đến những doanh nghiêp chưa niêm yết, doanh nghiệp nhỏ và vừa!

Chiến lược là gì? CL bao gồm những thành tố nào? Yếu tố nào để đánh giá chiến lược của một công ty nào đó là tốt hay chưa tốt, là đủ sức cạnh tranh hay chưa đủ sức cạnh tranh? Căn cứ vào đâu để hoạch định chiến lược, và hoạch định chiến lược theo quy trình nào...?

Đó là những câu hỏi mà tôi tin là không dễ trả lời.

-------

Theo các bạn, bắt đầu bằng chữ WHAT vậy có hợp lô-gic không?

 

Long Nguyen Huu - GPTDNV