QUẢN TRỊ, QUẢN LÝ VÀ LÃNH ĐẠO

Trong một bài viết trên Thời báo KTSG (bút danh Ly Nguyễn) về chủ đề “Quản trị công ty” (corporate governance). Tác giả chia sẽ: "Tôi rất ít khi sử dụng từ quản trị trong các bài viết của mình. Tôi cũng chỉ đề cập đến việc nâng cao năng lực tư duy, năng lực QUẢN LÝ và lãnh đạo (chứ không phải năng lực quản trị). Sự nhầm lẫn giữa hai khái niệm QUẢN TRỊ CÔNG TY (corporate governance), và QUẢN LÝ CÔNG TY” (corporate management) là khá phổ biến."

Phân biệt được các khái niệm này sẽ giúp ít rất nhiều cho việc đầu tư nguồn nhân lực. Cần phải nhận diện rõ hơn mới có thể phát huy được vai trò, thực hiện đúng chức năng của tổ chức.

---

“Quản trị công ty”, hay “Các nguyên tắc quản trị công ty” (Principles of Corporate Governance) đề cập đến những vấn đề “cao hơn” công tác quản lý điều hành thường nhật của một TGĐ/GĐ và các cấp quản lý trong công ty; và thường tập trung vào những hoạt động liên quan đến khuôn khổ pháp lý, điều lệ công ty, quyền lợi cổ đông (shareholders) và các bên liên quan (stakeholders), đại hội đồng cổ đông, hội đồng quản trị, ban kiểm soát, vấn đề minh bạch trong hoạt động công ty…

Quản trị về bản chất là quản lý, nhưng ở tầm vĩ mô hơn, tập trung vào các nguyên tắc, quy tắc, luật lệ, chuẩn mực vận hành, ví dụ các nguyên tắc quản trị công ty (corporate governance principles, viết tắt là CGP).

Quản trị công ty, chủ yếu dành cho các công ty cổ phần, đặc biệt là các công ty đại chúng và công ty niêm yết.

---

"Quản lý công ty" (corporate management) tập trung vào công tác quản lý (chiến lược, mô hình, cơ cấu, marketing, thương hiệu, bán hàng, tài chính, kế toán, nguồn nhân lực, sản xuất, cung ứng, quản lý chất lượng…) và hoạt động điều hành hàng ngày (daily operations).

Đối tượng chủ yếu là các doanh nghiệp nhỏ và vừa (SME), các nhà quản lý từ cấp CEO trở xuống, thiên về quản lý, điều hành, chúng ta chủ yếu sẽ cần quản lý công ty (corporate management) hơn là quản trị công ty (corporate governance).

---

"Lãnh đạo công ty" là chỉ ra những việc đúng để làm (do the right things), còn quản trị và quản lý là làm đúng cách, đúng phương pháp (do the things right). Lãnh đạo tập trung vào tầm nhìn, định hướng, sức thu hút, ảnh hưởng, nghệ thuật dùng người (đúng người, đúng việc, đúng thời điểm, đúng nơi…), đạo đức, uy tín, nhân cách người lãnh đạo…

Cần hiểu rằng, cả quản trị lẫn quản lý đều cần đến nguyên tắc, quy tắc, luật lệ, quy chế, phương pháp kiểm soát…., và đều là những công việc mang tính khoa học (science). Trong khi đó lãnh đạo (leadership) lại thiên về nghệ thuật (art). Tất nhiên, nhà quản trị hay nhà quản lý đều ít nhiều phải có tố chất lãnh đạo, và phải có nghệ thuật lãnh đạo.

Quản lý không đồng nhất với quản trị, quản trị không đồng nhất với lãnh đạo, và lãnh đạo không đồng nhất với quản lý. Ba thứ này tuy khác nhau, nhưng lại liên quan mật thiết với nhau.

Có trách nhiệm chưa chắc trở thành nhà lãnh đạo, nhưng nếu là nhà lãnh đạo thì chắc chắn phải có trách nhiệm và năng lực thực thi trách nhiệm đó.

 

TS.Nguyễn Hữu Long - PTDNV